iso 9001 Nedir
iso 9001 Nedir
ISO 9000 standardı, ISO tarafından geliştirilmiş “Yönetim Sistemleri” için uluslararası standartlar serisidir.
Bu standardın her büyüklük ve sektörde; kuruluşların tamamına uygulanabilme özelliği vardır. Bu özelliği ile her kuruluşa yönetim sistemlerini kurma ve işletme noktasında model teşkil eder.
ISO 9000 şartlarının yerine getirildiği bir yönetim sisteminde; faaliyetler planlı ve sistematik bir şekilde yürütülür. Amaç sunulan ürün ya da hizmeti standart hale getirmek ve firmanın tüm süreçlerinde uygulamaya sokarak kalitenin her bölümde sürekli gelişmesini sağlamaktır.
Bu yönetim sisteminin temel özelliği;
- Prosesler (süreçler) önce tanımlanmakta, sıralanmakta, ilişkilendirilmekte
- Proseslerde uygulanacak yöntemler belirlenmekte,
- Belirlenen bu yöntemler dokümante edilmekte,
- Yöntemlerde kullanılacak kayıtlar belirlenmekte,
- Yöntemlere ait performans kriterleri belirlenmekte,
- Yapılan uygulamalar kontrol edilmekte ve karşılaşılabilecek uygunsuzluklar düzeltici ve önleyici faaliyetlerle giderilmektedir.
- Yürütülen faaliyetlerin kayıt altına alınması ve izlenip ölçülmesiyle sonuçların analiz edilmesi yapılmaktadır.
Böylece kuruluşta iyileştirme fırsatları oluşmakta ve risk önleme kültürü uygulanabilmektedir. Firmanızdaki faaliyetlerin planlı ve sistematik olarak ilerlemesi, tüm süreç faaliyetlerinde bir standardın elde edilmesi ISO 9001 kalite yönetim sistemi ile sağlanacaktır.
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin firma üst yönetimine sağladığı en önemli fayda ise:
- Kuruluşa bir hafıza kazandırması ; başka bir deyişle firmanızın kurumsal bir hafızaya sahip olmasıdır.
- Yapılan faaliyetlerin kayıtlarla desteklenmesi firma içi süreçlerde izlenebilirliği sağlayacağı gibi firmanıza kurumsal bir hafıza kazandıracaktır.
- Ayrıca yapılan izleme ve ölçme faaliyetleri ile birlikte ortaya çıkan veriler kolayca analiz edilebilecek ve karar vermenin gerçekçi yaklaşımı uygulanabilecektir.
- Yine bu izleme ve ölçme faaliyetleri ile birlikte sistemdeki aksaklıklar tekrar etmeyecek şekilde ortadan kaldırılacaktır.
- Günümüz şartlarında bir kuruluşun piyasa şartlarında ayakta kalabilmesi, ilerleyebilmesi ve kurumsallaşma sürecini başlatabilmesi için ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi’ni uygulaması zorunluluk halini almıştır.
Bu nedenlerden dolayı başka bir deyişle ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi kolay yönetimdir. İşletmelerde kalite sistem standartları önemli rol oynamaktadır.
iso 9001 Nedir ?
iso 9001 Nedir?
ISO 9001, “ISO” tarafından geliştirilmiş “yönetim sistemleri” için uluslararası standartlar serisidir. Kalite Yönetim Sistemi’nin kurulması esnasında uygulanması gereken şartların tanımlandığı ve belgelendirme denetimine tabi olan standarttır.
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi şartlarının yerine getirildiği bir yönetim sisteminde; faaliyetler planlı ve sistematik bir şekilde yürütülür. Müşteri memnuniyetini kendine esas kılan bir standart yapısına sahiptir.
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nde amaç; imalat ya da hizmetin kalitesini standart hale getirmek ve firma genelinde uygulamaya sokarak kalitenin her bölümde sürekli iyileştirme sağlamaktır.
“ISO 9001 Tarihçesi” bölümünde ifade ettiğimiz gibi yapılan bu revizyonlar sonucunda ISO 9000 standardı, ISO 9001 olarak ve Kalite Yönetim Sistemleri’nin kurulması esnasında uygulanması gereken şartların tanımlandığı ve belgelendirme denetimine esas teşkil eden standarttır. Başka bir deyişler verilen belgenin adıdır.
ISO 9001 Tarihçesi
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin tarihçesi – 1987 İlk Yayın
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, ilk olarak 1987 yılında Kalite Güvence Sistemi olarak yayınlanmıştır.
Bu aşamada standart kendi içinde 3 standarda ayrılmaktaydı:
ISO 9000, ISO 9002, ISO 9003
Kuruluşlar faaliyet kapsamlarına göre bu 3 standarttan birisini uygulamaktaydı.
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin tarihçesi – 2000 Revizyonu
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, 2000 yılında revizyona uğramış ve Kalite Yönetim Sistemi olarak yayınlanmıştır.
Bu aşamada standart ISO 9001 adı altında toplanmış olup sadece bu standarttan oluşmaktadır. Kuruluşlar, faaliyet kapsamları ne olursa olsun sadece ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi standardını uygulamakta ve bu belgeyi almaktadırlar; fakat belgelendirmeye tabi tutulan faaliyetler ve standardın hariç tutulan maddeleri, firma kalite yönetim dokümantasyon yapısı içinde ve alınacak olan belgenin üzerinde tanımlanmaktadır.
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin tarihçesi – 2008 Revizyonu
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, 2008 yılında bir revizyona daha uğramıştır.
ISO 9001:2008 Kalite yönetim Sistemi –Şartlar standardı 15 Kasım 2008 tarihinde ISO tarafından yayınlanmıştır.
Yayınlanan bu standardın Türkçe metni ise TSE tarafından TS EN ISO 9001 olarak 19.03.2009 tarihinde yayınlanmıştır.
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin tarihçesi – 2015 Revizyonu
ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi standardı Eylül 2015 tarihinde yayınlandı.
Uluslararası standartlar her 5 yılda bir gözden geçirilmekte ve dünyadaki gelişmelere uygun olarak revize edilmektedir. Revizyonun amacı, diğer yönetim sistemleri ile entegre edilebilirliği sağlamak, (ISO 14001,OHSAS 18001, AS 9100 gibi) gelişen teknolojik ilerlemeler ışığında kurumsal yönetime daha iyi entegre olabilecek bir yaklaşımı sağlarken, sistemin uzun yıllar tutarlı olabilecek bir temele dayanması hedeflenmektedir.
Kuruluşların müşterilerini memnun etme yeteneğini geliştirirken, artan operasyonel ortamları da net olarak yansıtmak ve yeni standardın bütün potansiyel ihtiyaçların karşılanmasını güvence altına alıp, aynı zamanda da bürokrasiyi azaltmaktır.
Firmalar, Eylül 2018 tarihine kadar mevcut kalite yönetim sistemlerini ISO 9001:2015 şartlarına uygun hale getirmelidir.
Bu süreçte ilk defa belge alacak firmalara ISO 9001:2008 versiyonuna göre belge alabilmeleri için 2016 yılının sonuna kadar süre verileceği öngörülmektedir.
ISO 9001:2008 Belgeli Firmaların Yapması Gerekenler
Yeni standarda göre mevcut yönetim sisteminizin gereksinimleri karşılayıp karşılamadığını belirlemek için boşluk analizi yapılması
Boşluk analizinde belirtilen eksikliklerin tamamlanması için bir uygulama planının yapılması
Kuruluşunuzda yönetim sisteminin yürütülmesine etki eden personele gerekli eğitim ve bilincin verilmesi
Mevcut yönetim sistemi güncellemesi ve uygulamaların gerçekleştirilmesi
Gerekli düzenlemelerin sağlanması sonrası ISO 9001:2015 geçiş belgelendirmesi için başvuru yapılması gerekmektedir.
Firmalar İçin ISO 9001:2015 Geçiş Planı için ilgili yazımızı inceleyebilirsiniz.
Revizyonun Getirdiği Yenilikler
- Risk tabanlı düşünceye vurgu
- Kuruluş ve müşterileri için değer üretmeye daha güçlü bir vurgu
- Dokümantasyonun daha esnek kullanımı
- Hizmet kuruluşları için daha kolay uyarlanabilirlik
- Tüm yönetim sistemi standartlarında kullanılmak üzere geliştirilen yeni bir ortak format
ISO 9001:2015 Standart Yapısı
1. Kapsam
2. Atıf yapılan standart/dokümanlar
3. Tanım ve terimler
4. Kuruluşun yapısı
5. Liderlik
6. Planlama
7. Destek
8. Operasyon
9. Performans değerlendirme
10. İyileştirme
ISO kalite belgelerinin maliyeti genel olarak şu üç kalemden oluşur.
Danışmanlık ve Eğitim Maliyeti
ISO Kalite belgelerinin maliyeti ilk olarak sistem kurma dediğimiz danışmanlık ve eğitim maliyetidir.
Bu aşamada firmanızda yönetim sisteminin kurulması, dokümante edilmesi, tüm personele eğitimlerin verilmesi, sistemin işleyişinin çalışır hale geldiği ve firmanızın denetime hazır hale getirildiği aşamadır.
Eğitim ve danışmanlık için gerekli süre; firma çalışan sayısı, firma lokasyonları, faaliyet alanlarına göre belirlenmektedir.
Burada asgari sistem uygulama sürelerinden de bahsedelim:
Uluslararası akreditasyon kurallarına göre firmanızın bu belgeyi alması için belirlenmiş asgari süreler
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi için: 60 gün
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi için:120 gün
ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi için: 90 gün’dür.
Bu sürelerin altına düşmeyecek ve yukarıda belirlemiş olduğumuz şartlara bakarak danışmanlık ve eğitim hizmetleri için gerekli süre belirlenir.
Bu sürenin belirlenmesi ile birlikte ise danışmanlık ve eğitim aşamasının maliyeti belirlenmiş olur.
Sistem kurma aşamasında, Detay Danışmanlık olarak ücretsiz ön inceleme yapmaktayız.
Belgelendirme Maliyeti
ISO kalite belgelerinin maliyeti ile ilgili ikinci olarak belgelendirme maliyeti olarak ifade edebiliriz.
Belgelendirme; firmanızda kurulmuş olan yönetim sisteminin bağımsız bir dış denetim firması tarafından onaylanması ve sertifikasyonudur.
Bu belge 3 yıllık süre için geçerlidir. Firmalar, belgeyi almaya hak kazanıldıktan sonraki yıl 1. Gözetim(12 ay sonra), Sonraki Yıl 2.Gözetim(24 ay sonra) tetkikleri gerçekleştirilerek yılda bir kez sistemin devamlılığının sürdürülüp sürdürülmediği kontrol edilir.
Belgelendirme maliyeti, firmanın çalışan sayısına ve faaliyet alanına göre belirlenir.
Belgelendirmenin toplam maliyetini şöyle açıklayabiliriz:
Belgelendirme Denetimi Ve Belge Bedeli
1.Gözetim Denetim Bedeli (Belgelendirme denetiminden 12 ay sonra)
2.Gözetim Denetim Bedeli (Belgelendirme denetiminden 24 ay sonra)
Üç yılın sonunda belgelendirme sözleşmesi yenilir.
Belgelendirme konusunda Kosgeb destekleri için tıklayınız.
Belgelendirme konusunda TÜRKAK’tan akredite firmalar için tıklayınız.
Kalibrasyon Maliyeti
ISO kalite belgelerinin maliyeti ile ilgili üçüncü olarak kalibrasyon maliyeti olarak ifade edebiliriz.
Firmanızda üretilen ürün ve hizmetlerde yapılan ölçümlerin bir maliyeti vardır; ancak hatalı ölçümlerin maliyeti daha yüksektir. Bu nedenle ölçüm cihazlarının doğruluğundan emin olmak için mutlaka kalibrasyonunun yapılması gerekmektedir.
Kalibrasyon; firmanızda kullandığınız izleme ve/veya ölçüm cihazların doğru sonuçları gösterip göstermediğinin bu konuda yetkilendirilmiş bir firma ya da doğruluğu ve güvenilirliği kanıtlanmış ve sağlanmış bir cihazla kanıtlanmasıdır.
Bu aşamada firmanızda kullanılan izleme ve ölçme cihazlarının bir listesini yapmalı ve buna göre de kalibrasyonlarını yaptırmalısınız.
Periyodik olarak yapılan kalibrasyon işlemi neticesinde hatalı ürün çıktıları minimize edilir. Amaçlardan biri fire ve israfı önlemek olduğuna göre kalibrasyon harcamaları kaçınılmaz olacaktır.
Kalibrasyon işlemi akredite kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmekle birlikte, bu işlemin maliyeti firmanızdaki izleme ve/veya ölçüm cihazlarının sayısı ve özelliğine göre değişmektedir.
ISO 9001 2015 Danışmanlık firmaları ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin firmanızda kurulması aşamasında yöntem olarak tercih edebileceğiniz bir seçenektir.
ISO 9001 ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin kurulması aşamasında firmalar bünyelerinde bulunan personellere eğitim aldırmak suretiyle bu sistemi kurabileceği gibi, danışmanlık firmalarından da profesyonel destek alabilir.
Bu aşamada çalışma yapılacak danışmanlık firmaları ile ilgili seçim ve dikkat edilmesi gereken noktaları paylaşmış olacağız.
ISO 9001 Danışmanlık firmaları ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler
Projenin taahhüt edilen süre içinde tamamlanması en önemli konudur. Danışmanınızın daha önce yaptığı işleri bir de bu açıdan sorgulayın.
Danışmanın firma ziyaretlerinin sıklığını ve etkinliğini gözden geçirmek için çalışma prensiplerini öğrenin.
Sonradan messenger veya kopyala-yapıştır tarzında uygulamalara maruz kalmayın!
Seçeceğiniz danışmanın mutlaka kolay ulaşılabilir bir uzaklıkta olmasına dikkat edin. Bulunduğunuz il’in dışından alacağınız danışmanlık hizmetinde işin hem maliyeti artar, ziyaret periyodu kısalır, yapılan ziyaretlerin etkinliği de azalabilir.
Danışmanın eğitim, bilgi ve deneyim durumunu gözden geçirin.
Referanslarını gözden geçirin.
Daha önce yaptığı birkaç işi karşılaştırarak yapılan işlerin birbirinin aynı mı yoksa firmaya özgü çalışmalar olup olmadığını gözden geçirin.
Değerlendirme yaparken, kuruluşta ne iyileşmeler olduğuna bakın.
ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi’nde Danışmanlık Firması Seçimi
ISO 9001:2015 revizyonu, kuruluşun bağlamı, ve risk temelli yaklaşım gibi önemli değişiklikler içermektedir.
Bununla ilgili olarak yapılması gereken çalışmalar ise son derece kritiktir.
Firmanızda stratejik plan hazırlanması, risk analizlerinin hazırlanması ancak firmanızı tanıyan ya da firmanızın proseslerine hakim danışmanlar tarafından etkin bir şekilde yapılabilir.
ISO 9001:2015 revizyonu ile ilgili danışman seçiminde bu kriteri mutlaka dikkate almalısınız.
ISO 9001:2015 Geçişi ile ilgili danışmanlık hizmeti almak ve firmanızda ücretsiz ön inceleme yapmak için bizimle iletişime geçin
ISO 9001 Danışmanlık firmaları maliyetleri için ilgili yazımızı inceleyin
ISO Belgelendirme Firmaları ile ilgili bilgi vermeden önce belgelendirme kavramını açıklayalım:
Belgelendirme Nedir?
Belgelendirme; Firmanızda kurulmuş olan yönetim sisteminin bağımsız bir dış denetim firması (belgelendirme kuruluşu) tarafından onaylanması ve sertifikasyonudur.
Bu belge 3 yıllık süre için geçerlidir. Firmalar, belgeyi almaya hak kazanıldıktan sonraki yıl 1. Gözetim(12 ay sonra), Sonraki Yıl 2.Gözetim(24 ay sonra) tetkikleri gerçekleştirilerek yılda bir kez sistemin devamlılığının sürdürülüp sürdürülmediği kontrol edilir.
Belgelendirme maliyeti ile ilgili bilgi almak için tıklayınız
Akreditasyon Nedir?
Akreditasyon, ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından; laboratuvarların, muayene ve belgelendirme kuruluşlarının ulusal ve uluslararası kabul görmüş teknik kriterlere göre değerlendirilmesi, yeterliliğinin onaylanması ve düzenli aralıklarla denetlenmesidir.
ISO Belgelendirme Firmaları Seçimi
Firmalar, belgelendirme sürecinde ihtiyaçları doğrultusunda belgelendirme firması seçimi yapar.
Bu ihtiyaçlar şunlardır:
Firmanın ihracat durumu
İhale ile çalışma
Belgelendirme firmasının tanınırlık seviyesi
Belgelendirme firmasının prestiji
ISO Belgelendirme firmaları ise çeşitli akreditasyonlara sahiptir.
Akreditasyon ile ilgili bilgi almak için tıklayınız.
Şu anda Türkiye’de yaklaşık dört yüze yakın ISO Belgelendirme firmaları hizmet vermektedir. ISO Belgelendirme firmaları, içinde yerli ve yurtdışı menşeili çeşitli firmalar bulunmaktadır. Bu firmalar, çeşitli akreditasyonlara sahiptir.( JAS-ANZ, ANAB, RVA, SWEDAC, DAKS , UKAS v.b. gibi)
TÜRKAK(Türk Akreditasyon Kurumu) ise, Türkiye’de Yönetim Sistemleri Belgelendirmesi yapan kuruluşların akreditasyon faaliyetlerini yürütmektedir. Bazı belgelendirme kuruluşları ISO/IEC 17021 ve ilgili diğer standartların şartlarını yerine getirerek TÜRKAK’tan akredite olmuşlardır.
TÜRKAK’tan akredite olmuş ISO Belgelendirme firmaları sayısı yaklaşık olarak 70 adettir. Türkak akrediteli firmaların listesine ulaşmak için tıklayınız.
Ülkemizde faaliyet gösterip de yurtdışından Avrupa akreditasyon birliği (EA) üyesi bir ulusal akreditasyon kuruluşu tarafından akredite olmuş belgelendirme kuruluşlarının Türkiye’deki müşterilerine hizmet vermelerinde bir sakınca bulunmamaktadır. Bu belgelendirme kuruluşlarının ülkemizde varolan akreditasyon sisteminden (Türkak) akredite olup olmamaları belgelendirme kuruluşunun stratejik bir kararı olmakla sınırlıdır.
ISO Belgelendirme firmaları seçiminde belgelendirme yapmaya yetkili ve verdiği sertifikaları ulusal ve uluslar arası pazarda kabul görür, firma ihtiyaç ve beklentilerine uygun akredite bir belgelendirme kuruluşu seçmelisiniz.
Bu amaçla; çalışacağınız belgelendirme kuruluşunun akreditasyon belgesini isteyiniz ve akreditasyon belgesinin kapsamını inceleyiniz.
Belgelendirme firmaları İÇİN KOSGEB desteklerinden yararlanabilmeleri, bu firmaların TÜRKAK akrediteli olması gerekmektir. Ayrıntılı bilgi almak için tıklayınız.
Belge Aldık, Ya Sonrası
Kuruluşlar, belge almaya hak kazanıldıktan sonraki 1.gözetim(12 ay sonra), sonraki yıl 2.gözetim(24 ay sonra) tetkikleri gerçekleştirilerek yılda bir kez sistemin devamlılığının sürdürülüp sürdürülmediği kontrol edilir.
Burada amaç, kalite standartları sistemin uygulanıp uygulanmadığının takibi ve kontrolüdür, dolayısıyla firmalar belge aldıktan sonra da daha sonraki yıllarda yapılacak denetimlerde sıkıntı yaşamamak için sistemi yaşatmak zorundadırlar.