ISO 9001:2015 Revizyonu ve Önemli Değişiklikler
ISO 9001:2015 Revizyonunun Getirdiği Yenilikler ile ilgili bilgililere geçmeden önce standartla ilgili son gelişmelerden bahsedelim.
ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi standardı Eylül 2015 tarihinde yayımlandı.
Uluslararası standartlar her 5 yılda bir gözden geçirilmekte ve dünyadaki gelişmelere uygun olarak revize edilmektedir. Revizyonun amacı, diğer yönetim sistemleri ile entegre edilebilirliği sağlamaktır. (ISO 14001, AS 9100 gibi)
Ayrıca gelişen teknolojik ilerlemeler ışığında kurumsal yönetime daha iyi entegre olabilecek bir yaklaşımı sağlarken, sistemin uzun yıllar tutarlı olabilecek bir temele dayanması hedeflenmektedir.
Kuruluşların müşterilerini memnun etme yeteneğini geliştirirken, artan operasyonel ortamları da net olarak yansıtmak ve yeni standardın bütün potansiyel ihtiyaçların karşılanmasını güvence altına alıp, aynı zamanda da bürokrasiyi azaltmaktır.
ISO 9001:2015 Revizyonunun Getirdiği Yenilikler
- Risk tabanlı düşünceye vurgu,
- Kuruluş ve müşterileri için değer üretmeye daha güçlü bir vurgu,
- Dokümantasyonun daha esnek kullanımı,
- Hizmet kuruluşları için daha kolay uyarlanabilirlik,
- Tüm yönetim sistemi standartlarında kullanılmak üzere geliştirilen yeni bir ortak format,
ISO 9001:2008 Belgeli Firmaların Yapması Gerekenler
- Yeni standarda göre mevcut yönetim sisteminizin gereksinimleri karşılayıp karşılamadığını belirlemek için boşluk analizi yapılması,
- Boşluk analizinde belirtilen eksikliklerin tamamlanması için bir uygulama planının yapılması,
- Kuruluşunuzda yönetim sisteminin yürütülmesine etki eden personele gerekli eğitim ve bilincin verilmesi,
- Mevcut yönetim sistemi güncellemesi ve uygulamaların gerçekleştirilmesi,
- Gerekli düzenlemelerin sağlanması sonrası ISO 9001:2015 geçiş belgelendirmesi için başvuru yapılması gerekmektedir.,
ISO 9001:2015 Standart Yapısı
- Kapsam
- Atıf yapılan standart/dokümanlar
- Tanım ve terimler
- Kuruluşun yapısı
- Liderlik
- Planlama
- Destek
- Operasyon
- Performans değerlendirme
ISO 9001:2015 Revizyonu ve önemli değişiklikleri olarak ilk olarak standardın madde yapısı önceki revizyonlara oranla önemli ölçüde değiştirilmiştir.
Diğer yönetim sistemi (ISO 14001) standartları ile uyumu artırmak amacıyla yapılan bu değişiklikle ISO Annex SL olarak tanımlanan Yüksek Seviyede Yapı’ya geçilmiştir.
Terminolojik Farklılıklar
ISO 9001:2015 Revizyonu ve önemli değişiklikleri olarak terminolojik olarak yapılan değişiklikler aşağıdaki tabloda açıklanmıştır.
Dokümantasyon
ISO 9001:2015 Revizyonu ve önemli değişiklikler olarak dokümantasyonun daha esnek kullanımı sağlanmaktadır.
ISO 9001:2015 standardında doküman ya da kayıt yerine dokümante edilmiş bilgi kavramı getirilmiştir.
ISO 9001:2008 Standardı “doküman”, “dokümante edilmiş prosedür”, “kalite el kitabı”, gibi özel ifadelere yer verirken, ISO 9001:2015 standardı “dokümante edilmiş bilginin muhafazası” için şartları tanımlamaktadır.
ISO 9001:2008 Standardı şartlara uygunluğun kanıtı olarak tedarik edilmesi gereken dokümanı tanımlamak için “kayıtlar” kelimesini kullanmakta iken, ISO 9001:2015 standardı “dokümante edilmiş bilginin muhafazası” olarak ifade etmektedir.
ISO 9001:2015 Standardı ile birlikte zorunlu prosedürlerde ortadan kalkmıştır.
Kuruluş, bu standart ile birlikte oluşturacağı doküman sistemini, “organizasyonun işletilmesi için öngörülen dokümanlar” olarak belirleyebilecektir.
ISO 9001:2015 standardında standart içinde dokümante edilmiş bilgi geçen bölümleri öğrenmek için ilgili yazımı inceleyebilirsiniz.
Risk Temelli Düşünme
ISO 9001:2015 Revizyonu ve önemli değişiklikler olarak karşımıza çıkan anahtar uygulamalardan bir tanesi de risk temelli düşünme kavramıdır.
ISO 9001:2015 Standardı, “önleyici faaliyet” kavramını kaldırmıştır.
Risk temelli düşünce ISO 9001:2008 Standardında potansiyel uygunsuzlukların ortadan kaldırılması, oluşan uygunsuzlukların analizi gibi çeşitli yöntemlerle karşımıza çıkmaktaydı.
ISO 9001:2015 standardının şartları gereği, kuruluşun risk ve fırsatları belirlemek amacıyla faaliyetlerini planlaması ve devreye alması beklenmektedir.
Risk temelli düşünce aynı zamanda fırsatları belirlemek için de imkan vermektedir.
Risk temelli düşünce ile ilgili uygulanacak yöntem ile ilgili formal bir yöntem ya da şart bulunmamaktadır. Kuruluşlar bunun için çeşitli yöntemler uygulayabilir; ancak ISO 31000 Risk Yönetimi standardı bunun için iyi bir örnek teşkil edebilir.
Risk Temelli Düşünce ile ilgili ayrıntılı bilgiye ulaşmak için ilgili yazımı inceleyebilirsiniz.
Proses Yaklaşımı
ISO 9001:2015 Revizyonu ve önemli değişiklikler olarak proses yaklaşımı bulunmaktadır.
ISO 9001:2015 Revizyonunda proses yaklaşımı daha da netleştirilmiştir.
ISO 9001:2015 Revizyonundaki Proses Yaklaşımı için ilgili yazımı inceleyebilirsiniz.
Kalite Yönetim Prensipleri
ISO 9001:2015 Revizyonu ve önemli değişiklikler olarak kalite yönetim sistemi prensipleri bulunmaktadır.
ISO 9001:2015 Revizyonundaki farkları aşağıdaki tabloda inceleyebilirsiniz.
Kalite Yönetim Prensipleri hakkında detaylı bilgi için ilgili yazımı inceleyebilirsiniz.
Kuruluşun Bağlamı ve İlgili Tarafların İhtiyaç ve Beklentilerinin Anlaşılması
ISO 9001:2015 Revizyonu ve önemli değişiklikler olarak kuruluşun bağlamı bulunmaktadır.
ISO 9001:2015 revizyonu, kuruluşun amacı ve stratejik yönü ile ilgili olan ve kalite yönetim sisteminin hedeflenen sonuçlarına ulaşılmasını sağlayan iç ve dış hususların belirlenmesini istemektedir.
Dış bağlam olarak, yasal, teknolojik, rekabetçi, pazar, kültürel, sosyal ve ekonomik çevrelerden kaynaklanan hususların değerlendirmesi ile yapılabilir.
İç bağlam ise, kuruluşun değerleri, kültürü, bilgisi ve performansı ile ilgili hususların değerlendirmesi ile yapılabilir.
ISO 9001:2015 revizyonu ayrıca, müşteri ve uygulanabilir birincil ve ikincil mevzuat şartlarını karşılayan ürün ve hizmetleri düzenli olarak sağlama yeteneğine etki eden ilgili tarafları ve bu tarafların kalite yönetim sistemi ile ilgili şartlarını belirlemelidir.
Kuruluşun bağlamı hakkında detaylı bilgi için ilgili yazımı inceleyebilirsiniz.
Diğer Önemli Değişiklikler
Liderlik, standardın maddeleri arasındaki yerini almıştır.
Yönetim Temsilcisi görevi çıkarılmıştır. Bu aşamada kuruluş, temsilci atamak zorunda olacak ancak bu kişi ya da kişiler olabilecektir.
Müşteri beklentilerinin çerçevesi genişletilmiş, sadece amaçlanan fonksiyon ve performans değil algılanan değer ve fayda amacıyla ürün ve hizmet kalitesi olarak bir bütün şeklinde değerlendirilmiştir.
Kalite hedeflerine ulaşma şekli net olarak tanımlanmıştır.
Farkındalık, ayrı bir madde olarak ele alınmış ve çalışan farkındalığının önemi üzerinde durulmuştur.
Mevcut iletişim maddesine, dış iletişim maddesi ilave edilmiş ve bu iletişime ait yöntemlerin de netleştirilmesi talep edilmiştir.
